Slapen in een vliegtuig kan een grote uitdaging zijn. Niet alleen vanwege de beperkte ruimte en het ongemak van zittend moeten slapen, maar ook de geluiden om je heen kunnen het lastig maken om in slaap te vallen. Ik slaap echter altijd in het vliegtuig en misschien heb je iets aan mijn tips.
Natuurlijk hangt de nachtrust in een vliegtuig ook af van het moment waarop je vliegt. Als je compleet uitgeslapen aan een lange dagvlucht begint, is het veel moeilijker om te slapen dan wanneer je een nachtvlucht voor de boeg hebt en sowieso al moe bent. Deze tips zijn dan ook vooral bedoeld voor reizigers die ’s nachts vliegen, of een deel van de nacht in het vliegtuig doorbrengen. Wél slapen heeft namelijk zoveel voordelen die ik eigenlijk niet eens hoef toe te lichten: de reis vliegt letterlijk voorbij en je komt meer uitgerust aan op je bestemming. En zo doe je dat.
Het belangrijkste uitgangspunt is dat je zoveel mogelijk dingen moet doen die je thuis ook doet als je naar bed gaat. Je moet proberen dit reeds bestaande slaapritueel zo goed mogelijk te benaderen. Je moet in de slaapstemming komen.
Nog een kopje thee drinken (zonder caffeïne) of wat water, je tanden poetsen, naar de wc gaan, voor de dames: make-up afhalen, je gezicht wassen en al die dingen die je normaal gesproken thuis ook doet. Hoe meer de situatie in het vliegtuig lijkt op thuis, hoe groter de kans is dat je lichaam denkt ‘we gaan slapen’ en je ook daadwerkelijk in slaap valt. Neem dus je tandenborstel, tandpasta en andere toiletspullen (mini’s) mee in je handbagage.
Soms doe ik al deze dingen al op het vliegveld, nog voor we gaan boarden. Dat is vaak wat prettiger dan in het kleine toilet in het vliegtuig.
Het is algemeen bekend dat alcohol je nachtrust flink verstoort. Wil je goed slapen, dan zul je alcohol moeten laten staan. Niet alleen tijdens de vlucht, maar ook ervoor. Het argument dat je er ook slaperig van kan worden is (in mijn ogen) onzin: alcohol is namelijk een hele goede energieleverancier voor je lichaam en zal je vooral veel te lang wakker houden. Dus ook niet één glaasje nemen als slaapmutsje: gewoon helemaal niet doen.
Drink wel altijd voldoende water om te hydrateren. Daarmee voorkom je dat je uitgedroogd wakker wordt. Een zware maaltijd eten vlak voor je van plan bent te gaan slapen zou ik ook niet doen. Dan is je lichaam te veel bezig met dat te verwerken.
Niet iedere vliegtuigstoel is even geschikt om wat uren in dromenland door te brengen. En dan heb ik het niet over het verschil tussen business class of economy vliegen, maar over de keuze voor een stoel aan de raamkant of het gangpad.
Pirvacy is vaak ver te zoeken in de cabine van een vliegtuig, maar het is de kunst om een plek te kiezen waar je alsnog zoveel mogelijk privacy hebt. En dat is aan de raamkant. Dan zit er maar één iemand naast je – en hopelijk is dat degene waar jij mee op reis gaat. Als je aan het gangpad zit (en wil slapen) dan bestaat de kans dat je wakker wordt omdat iemand je aanstoot die langs je loopt. Daar heb je aan het raam geen last van. En als je aan het raam zit, dan heb je ook meteen iets om tegenaan te leunen.
Zorg er ook voor dat je een plek kiest die niet in de buurt is van de toiletten, de nooduitgang of het keukentje. Op lange vluchten zijn daar altijd mensen te vinden (en die maken altijd onnodig geluid). Dus kies een stoel aan de raamkant met andere rijen stoelen voor en achter je.
▸ Tip: een beetje extra beenruimte is altijd prettig. Soms kun je wat meer ruimte krijgen door bij te betalen. Bij KLM heet dat Economy Comfort, daarmee koop je niet alleen wat meer ruimte voor je benen maar je kunt ook de stoel wat verder achterover zetten. En dat kan net het verschil maken. Berg je handbagage ook altijd op in de vakken boven je stoel, zodat je iedere centimeter over hebt voor je benen.
Om je hersenen alvast te laten weten dat je binnenkort van plan bent om in slaap te vallen, moet je ervoor zorgen dat je ogen zo min mogelijk licht waarnemen. Licht houdt je hersenen wakker en dat wil je niet, je wil slapen.
Het is inmiddels algemeen bekend dat schermtijd in het uur voor je naar bed gaat ook geen goed idee is. En dus moet je ervoor zorgen dat je ook in het vliegtuig in het uur voordat je wil gaan slapen geen film kijkt en ook je telefoon weglegt. Dat verstoort namelijk het melatonineproductieproces, het stofje dat je nodig hebt om in slaap te vallen. Schermen en licht houden je onnodig alert.
Omdat het in een vliegtuig nooit pikkedonker is – en dat wel prettig is voor een goede nachtrust – is een slaapmasker onmisbaar. Die moet je dus altijd bij je hebben. Zorg dat het eentje is in een donkere kleur die licht goed afsluit en die vooral zacht is (en nergens zeer doet). Zo’n slaapmasker heeft ook weer als voordeel dat andere mensen je minder snel zullen storen omdat ze denken dat je aan het slapen bent.
Een boek lezen of wat (slaapverwekkende) muziek luisteren is wél een goed idee. Zeker als je dat thuis ook doet voor je naar bed gaat.
▸ Tip: via Travelbags vind je een paar goede slaapmaskers, zoals deze zwarte van Samsonite (waar je ook oordopjes bij krijgt).
En dan komen we aan bij het geluid om je heen. Pratende mensen, huilende kinderen, omroepberichten van de piloot, stewardessen met rammelende karretjes: je zou bijna gek worden van al deze geluiden. Maar die kun je gelukkig heel goed uitschakelen.
Ik gebruik zelf altijd twee dingen tegelijkertijd: goede oordoppen én een noise cancelling hoofdtelefoon (over ear). Na tientallen soorten oordoppen te hebben gebruikt, zijn deze mijn all-time-favourites: Get Plugged Sleep Plugs. Ze zijn zacht, makkelijk in te doen en sluiten geluid volledig af. Mocht je niet gewend zijn om oordoppen in te doen, lees dan even goed hoe dat werkt want ze sluiten geluid pas goed af, als je ze ook op de juiste manier indoet.
Waarom dan toch ook nog die noise cancelling? Better safe than sorry. Niks aan het toeval overlaten als je goed wil slapen. En die noise cancelling is sowieso ook heel fijn als je weer wakker bent.
Slapen doe je normaal gesproken niet in een spijkerbroek, met een strakke blouse of met je schoenen aan. Dus doe dat in het vliegtuig ook niet. Draag lekker zittende kleding die je niet tot last is. Je hoeft zeker niet in je pyjama aan boord te gaan, maar hou er wel rekening mee dat je een fijne, zachte trui aan hebt (of meeneemt), doe je schoenen uit en zorg dat je lekker ligt. Laagjes zijn altijd handig, omdat je dan iets aan of uit kunt trekken als je het warm of koud hebt.
Op nachtvluchten zijn altijd dekens aan boord: als die niet standaard op je stoel ligt kun je er altijd eentje (of een extra als het koud is) vragen aan het cabinepersoneel.
Een sjaal is ook super handig om mee te nemen. Niet alleen fijn als je het koud hebt, maar je kunt er vaak ook een klein kussentje van maken en gebruiken op een plek om wat lekkerder te liggen.
Hoe je ook gaat liggen of hangen of zitten: er komt een moment dat je last van je nek krijgt. Dat kun je niet helemaal voorkomen, maar wel enigszins. Een opblaasbaar nekkussen is net als een slaapmasker (en oordoppen) onmisbaar.
En waarom dan een opblaasbaar nekkussen ten opzichte van een foam kussen? Ik vind een opblaasbaas kussen veel steviger en dus ook veel meer steun bieden. En die neemt ook veel minder ruimte in in je handbagage. Het is echt een ideaal item voor op reis. Ben je er een vergeten, dan kun je die op bijna ieder vliegtuig wel kopen. Het voorkomt dat je wakker wordt met een pijnlijke nek.
▸ Tip: Travelbags heeft ook veel fijne nekkussens. Ik gebruik altijd deze opblaasbare van Samsonite.
Vlieg je economy class, dan zul je een fijne positie moeten vinden om zittend te slapen. Je kunt je stoel achterover zetten, maar komt bij lange na niet zo horizontaal te liggen als thuis in je bed. En dat is misschien wel de grootste uitdaging van allemaal.
Met een nekkussen en een stoel aan de raamkant kun je proberen op je zij te draaien. Zorg in ieder geval dat je je benen vrij houdt, dus niet over elkaar kruist. Dat gaat vanzelf zeer doen, en dan ben je weer wakker. Of probeer tegen de reisgenoot naast je in slaap te vallen – als dat tenminste geen vreemde van je is. Want dat is toch wel het allerfijnst, in slaap vallen op de schouders van je geliefde – ook in het vliegtuig.
Marloes is oprichter en hoofdredacteur van Travelvalley. Ze schreef de succesvolle reisboeken Bucketlist Reizen, Bucketlist Stedentrips en Waanzinnige Roadtrips. Ze is gek op schrijven, reizen en hardlopen.