Ten zuiden van Sevilla in Spanje ligt de stad Jerez de la Frontera. Het is de stad van de sherry, en bodega’s bezoeken is wat je hier móét doen. Als het om sherry gaat, dan kun je niet om Tio Pepe (González Byass) heen. Je ziet het merk echt overal, ver buiten de stad in Andalusië, maar nog meer in Jerez zelf. Het verhaal van Tio Pepe begint in 1835, toen Manuel María González Ángel de bodega oprichtte, samen met de Engelsman Robert Blake Byass, vandaar de naam González Byass. Sinds 1988 is het bedrijf weer volledig in handen van de González-familie.
Tio Pepe staat vooral bekend om het iconische logo: een fles met een gitaar en sombrero en dateert uit 1935. Het complex in Jerez de la Frontera is indrukwekkend: en eerder een soort dorpje in de stad. Je waant je terug in de tijd, tussen historische bodega’s, met miljoenen liters sherry opgeslagen in houten vaten. Jaarlijks nodigt Tio Pepe beroemdheden uit om met krijt hun naam op een vat te schrijven. Volgens onze gids is het een soort tijdscapsule, geen marketingstunt. Veel vaten dateren van decennia geleden en worden nooit meer gebotteld. In totaal ligt hier zo’n 20 miljoen liter sherry opgeslagen. Wie dat gaat opdrinken is me na mijn bezoek me niet duidelijk geworden.
Een bezoek aan de bodega van Tio Pepe is veel meer dan alleen een rondleiding. Het is een must in Jerez, bijna zelfs een ritueel, omdat je hier het verleden, de traditie en misschien wel de trots van Andalusië in één bezoek gaat zien.
Het is een ervaring van zo’n 2,5 uur waar je begint in een klein treintje en langs de historische bodega’s, wijngaarden en de bottelarij komt. Daarnaast bezoek je ook de al even gigantische kelders met al die beroemde namen erop.
Tijdens het bezoek leer je hoe de sherry wordt gemaakt, bewaard en hoe je hem moet proeven, van de eerste druif tot het rijpingsproces onder flor. Dat laatste was compleet nieuw voor mij want ‘onder flor’ slaat op de natuurlijke laag van gistcellen die zich vormt boven op de sherry tijdens het rijpen in het vat. Het ziet eruit als een soort witte sluier, en drijft letterlijk op de wijn.
De tour eindigt natuurlijk met een verplichte proeverij van meerdere Tio Pepe sherry’s die worden gecombineerd met overheerlijke tapas. Ze maken hier nog altijd prijswinnende sherry’s zoals de bekende Tio Pepe Fino Muy Seco – fris en droog met aroma’s van amandelen en deeg die goed past bij tapas. De zoete Nectar Pedro Ximénez, is werkelijk het tegenovergestelde met aroma’s vol chocolade, rozijnen en honing die past bij blauwe kaas (zeg dat maar niet in Frankrijk).
Ondanks dat sherry wereldwijd duidelijk minder populair is geworden is Tio Pepe wel een krachtig merk, dat leer je hier wel. Maar als je het complex verlaat, blijf je wel zitten vragen: hoe lang blijft deze wereld bestaan zoals hij is en waar gaat al die sherry heen?
Mijn bezoek aan Jerez was verhelderend, omdat in mijn hoofd nogal was misverstanden over sherry betonden waarin ik vast en zeker niet de enige ben. Zo hoorden Tio Pepe en het sherrymerk Sandeman bijvoorbeeld bij elkaar. Maar eenmaal in Jerez was er geen spoor van Sandeman te ontdekken. Logisch, want Sandeman is gewoon een iconisch Portugees merk dat zich specialiseert in port en madeira – het is beslist géén sherry.
De verwarring is begrijpelijk (of niet) want beiden zijn versterkte wijnen, beiden klassiek, misschien zelfs mysterieus en staan vaak naast elkaar in de schappen. Het silhouet van die man met de cape van Sandeman voelt blijkbaar Spaans aan, maar hoort echt thuis in het Portugese Porto. Maar daar bleef het niet bij, want overal kom je ook nog flessen met de zwarte stier tegen, welk drankje is dat dan? Die imposante zwarte stieren die je overal in Spanje ziet hebben niets te maken met de sherry uit Jerez of die van Tio Pepe – en zeker ook niet met Sandeman. De stieren zijn van Osborne (officieel de Toro de Osborne), een ander sherryhuis uit El Puerto de Santa María. Dat verhaal begon in de jaren ’50 als reclame voor hun Veterano brandy, maar is inmiddels een nationaal symbool. Er zouden er nog zo’n 90 verspreid staan in Spanje en zijn inmiddels cultureel erfgoed. Ze staan dus wel voor sherry, niet voor Jerez, maar zien er wel lekker krachtig en klassiek uit.
Jerez ga ik nooit meer vergeten met de wetenschap: de cape is van Sandeman, de fles met sombrero van Tio Pepe en de stier blijft van Osborne.