In het zuidwesten van Andalusië, op amper een uur rijden van Sevilla, ligt Jerez de la Frontera. Een mooie stad aan de Atlantische Oceaan, in de provincie Cádiz. Jerez de la Frontera is een stad die misschien niet bij iedereen op de bucketlist staat, maar die wel karakteristiek is voor Andalusië. Jerez staat bekend om sherry, de flamenco en de beroemde Koninklijke Andalusische Rijschool. Deze stad in Spanje is verrassend rustig, authentiek en sfeervol. Het is zeker geen massa-bestemming, maar juist een plek voor wie houdt van cultuur, Spaans eten en de Andalusische trots, zonder als te veel poespas. Dat laatste is zeker een ding omdat ze zich afzetten tegenover de vibe die je voelt in het populaire Sevilla.
Andersom is Jerez de la Frontera juist een prachtig uitstapje als je in Sevilla bent. Het is een kennismaking met twee culturen die zo dicht bij elkaar liggen. Het leven in Jeez speelt zich hier vooral buiten af, op pleinen als het Plaza del Arenal, tussen de vele tapasbarretjes, de sinaasappelbomen en fotogenieke schaduwrijke straten. De sfeer is er uiterst relaxed, en het tempo ligt er laag. Een drankje bestellen kost hier even wat tijd. Leg gerust je smartphone even weg, dat scheelt echt. Bestel een Vermouth met ijs en laat dan de wereld maar even de wereld. Dat is Jerez.
Maar wat moet je er doen? Welke plekken mag je niet missen? We zetten ze voor je op een rijtje.
Wil je overnachten in Jerez, dan zijn dit leuke hoteltips:
Astuto Boutique Jerez: een super mooi en hip boetiekhotel met een toffe sfeer. In het centrum van Jerez
Suites Alfonso X: met buitenzwembad, stijlvol hotel en op een toplocatie in het centrum.
Jerez = sherry. In de stad vind je een groot aantal actieve bodega’s, waarvan sommige wereldberoemd zijn, zoals Tio Pepe, Fundador en Lustau. Rondleidingen, proeverijen en soms een treintje nemen je mee in de wereld van flor en sherryvaten met handtekeningen van beroemdheden. Onvergelijkbaar met de cultuur van Franse wijnboeren en de luxe Champagnehuizen van Epernay. Dit is echt een andere wereld en een bodega bezoeken is een must-do als je naar Jerez komt, óók als je geen sherryliefhebber bent. Maar buiten de bodega’s is er genoeg anders te zien in deze stad.
In het hart van de stad ligt het Moorse Alcázar, een indrukwekkend 11e-eeuws fort met badhuizen, tuinen en een mooi uitzicht over Jerez. Aanzienlijk kleiner dan die van Sevilla, authentiek, rustiger en minstens zo fotogeniek. Zorg dat je dit niet mist.
De Kathedraal van Jerez is een feestje voor kenners van oude architectuur met en mix van gotiek, barok en renaissance stijlen. Geen idee waar die combinatie vandaan komt, maar het ziet er wel apart uit. Van buiten is de kathedraal behoorlijk imposant, maar binnen wacht je nog veel met een prachtige gewelven in een unieke sfeer die past bij Andalusië. In het hoogseizoen hoor je er live de flamenco tijdens festivals of andere vieringen.
Jerez wordt gezien als één van de bakermatten van flamenco. Ook hier geldt dat je dit past echt gaat voel in de straten en op de pleinen al je iets verder in het seizoen bent om dit live te mogen beleven. Eenmaal in het voorjaar tijdens het Festival de Jerez komt de stad pas echt tot leven. Om iets van flamenco mee te krijgen moet je even op zoek gaan naar typische cafe’s en barretjes waar bijna dagelijks wordt opgetreden.
De trots van de stad is ongetwijfeld de Koninklijke Andalusische Rijschool. Hier trainen ruiters en paarden in de klassieke dressuur en weten dit tot een ware kunstvorm om te toveren. De demonstraties zijn wereldberoemd, met choreografie die eerder doet denken aan ballet, uitgevoerd op prachtige Andalusische paarden. De optredens zijn te zien in de Picadero of Arena de Exhibición, een overdekte arena, speciaal gebouwd voor de vermaarde paardenshows van de rijschool. De optredens worden uitgevoerd door paarden en ruiters in traditionele kledij. De arena biedt plek aan zo’n 1.600 bezoekers en wordt gebruikt voor de show ‘Cómo Bailan los Caballos Andaluces’, vertaald ‘Hoe de Andalusische paarden dansen’.
Het is duidelijk dat in Jerez de la Frontera alles draait alles om sherry, dat zie je en voel je aan alles. In de stad zijn nog zo’n 20 actieve bodega’s, van de eeuwenoude sherryhuizen als Tio Pepe en Bodegas Tradición, tot veel kleinere producenten. Het woord bodega betekent letterlijk wijnkelder of opslagplaats voor wijn. In Jerez staat bodega vooral voor de cultuur, de werkgelegenheid en de trots. Bodega’s zijn niet alleen producenten, maar ook werkgevers, ambassadeurs van de regio en de trekpleister voor toeristen.
Sherry zelf is wereldwijd aanzienlijk minder populair dan vroeger, maar maakt volgens de statistieken langzaam een comeback, mede dankzij ambassadeurs, influencers en niet te vergeten de chefs. Bepaalde stijlen, zoals Fino en Amontillado, vinden inmiddels weer hun plek in restaurant. Toch blijft het voor veel bodega’s zichtbaar vechten om relevant te blijven. Veel keuzes hebben ze echter niet. Het is kiezen voor modernisering of voor exclusiviteit. Wat ze allemaal delen zijn de diepe wortels in de lokale economie én in de ziel van Jerez.
Waar in Frankrijk je die trotsheid vooral ziet bij de individuele wijnmaker geldt dat hier voor een hele stad. Sherry is van iedereen.
Hoewel Jerez de hoofdstad van de sherry is, zie je dat niet direct terug op terrasjes en in de restaurants. Het was opvallend hoeveel Vermouth er wordt gedronken en hoe vaak je hier een merk als Cinzano ziet. Maar dat lijkt in Jerez wel te verklaren: hier eren ze het Spaanse ‘hora del vermut’ wat betekent dat je iets kruidigs en verfrissends drinkt vóór het eten.
Vermouth was in Spanje vroeger hét drankje van de oudere generatie. Maar tegenwoordig is het helemaal terug als een soort vintage cool onder jongeren. Vooral in Andalusië en Catalonië is het tegenwoordig hip en oogt het een beetje als een cocktail. Het merk Cinzano komt dan wel uit Italië, maar er zijn ook Spaanse vermouth-producenten zoals Lustau, of lokale bodega’s uit Jerez. Ook hier met uitleg van de barman.
Sherry is rijk, veelzijdig en soms wat minder toegankelijk. Vermouth drinkt veel makkelijker weg en is een laagdrempelig en vooral voordelig alternatief, zelfs in de stad waar sherry geboren is.
In Jerez de la Frontera vind je tal van bekende bodega’s, maar welke moet je gaan bezoeken? De onderstaande vijf bodegas behoren tot dé iconen van de sherrywereld. Als je het een beetje goed weet te plannen zijn ze prima te voet te bereiken. Let wel op, want sherry bevat redelijk wat alcohol en als je dan je laat verleiden om overal meet te doen aan een proeverij kan het hard gaan. Je bent gewaarschuwd.
Tio Pepe is misschien de meest toeristische bodega van Jerez en misschien wel van de wereld. Het is zeker de meest iconische. Je kunt ‘m eigenwijs overslaan omdat deze bodega heel toeristisch is. Maar heel eerlijk, hij is simpelweg te groot, te historisch en te indrukwekkend om te negeren. Van het treintje tot de duizenden vaten vol verhalen, het is een must visit.
Fundador is de oudste bodega van Jerez (sinds 1730). Beroemd om zowel de sherry als brandy (Fundador is blijkbaar een klassieker in Spanje). Het is van buitenaf gezien een gigantisch complex wat zijn geheimen goed weet te verbergen. De bodega is aanmerkelijk minder toeristisch dan Tio Pepe maar blijkbaar flexibel met hun openingstijden buiten het zomerseizoen. Binnenkomen is een uitdaging.
Deze bodega is vooral bekend bij de echte sherry kenners. Minder grootschalig qua bezoekers, maar enorm gerespecteerd vanwege de hoge kwaliteit sherry’s. Lustau wint nog steeds veel internationale prijzen. Verder is Lustau één van de weinige sherryproducenten in Jerez die zich ook serieus op vermouth heeft gestort, en met succes, Lustau Vermut Blanco is echt een aanradertje.
Bodegas Williams & Humbert is één van de grotere bodega’s van Jerez, met een modern complex en een internationale uitstraling. Ze produceren sherry, brandy, gin én vermouth en je kunt er op afspraak rondleidingen doen, inclusief proeverij.
Deze Bodega is veel kleiner en ook aanzienlijk exclusiever en vooral beroemd vanwege hun oude en pure sherry’s allemaal met het prestigieuze VOS (20 jaar) of VORS (30 jaar) label. Maar vaak liggen ze nog veel langer op vat dan het minimum. Sommige bottelingen zijn zelfs ouder dan 40 jaar. Alle flessen worden handmatig gebotteld en genummerd waardoor het bijna meer kunst dan drank is. Eenmaal binnen vind je er ook nog een eigen kunstcollectie met werken van o.a. Goya en Velázquez.
Er valt van alles te leren over sherry, maar daar zijn andere bronnen voor. Voor een bezoek aan Jerez is wel één begrip dat je moet kennen. VORS is het exclusieve kwaliteitslabel binnen de sherrywereld en staat voor Vinum Optimum Rare Signatum: Latijn voor uitstekende en zeldzame wijn.
Alleen sherry’s die minstens 30 jaar op traditionele wijze hebben gerijpt, komen hiervoor in aanmerking. Ze worden streng gecontroleerd en slechts in kleine hoeveelheden gebotteld. Dit label is uniek voor sherry en benadrukt de lange traditie én het geduld waarmee deze wijnen worden gemaakt. Kijk vooral naar de prijskaartjes (vergelijkbaar met port wijnen) want die gaan soms door het dak.
Let op: de openingstijden van de Bodega’s kunnen onverwacht wisselen. Zelf stond ik eind februari meerdere keren voor dichte deuren wat betekent dat ze het voor- en naseizoen sowieso aangepaste tijden hebben. Check daarom de openingstijden dus altijd ter plekke via lokale info of stuur een e-mail. Dat geldt ook voor een bezoek aan de Koninklijke Andalusische Rijschool.
